Maria Gajecka (17.04.1922 r. – 18.12.1991 r.)

Ważna aktywistka w poczcie słynnych Zawiercianek. Osoba dzięki której miasto zyskało nowy wymiar, a życie kulturalno–oświatowe weszło na wyższy poziom. Pełna szacunku do pracy, do drugiego człowieka, do szans dawanych młodym pokoleniom. Zaangażowana w sprawy miasta i ludzi. Żyjąca dla ludzi i miasta, które piękniało i unowocześniało się. Urodzona w Zawierciu, z domu Binkowska (ur. 17 kwietnia 1922 w Zawierciu, zm. 18 grudnia 1991 r.) – polska technik hutnik, działaczka związkowa, partyjna i społeczna. Posłanka na Sejm PRL V i VI kadencji, Naczelnik (1973–1975) i prezydent Zawiercia (1975–1982).

W 1999 roku w plebiscycie przeprowadzonym przez „Gazetę Wyborczą” w Katowicach na „Najwybitniejszych Ślązaków i Zagłębników XX wieku” Maria Gajecka zajęła 39 miejsce. Napisano w niej, że dla mieszkańców Zawiercia była symbolem awansu człowieka, który z dzieciństwa wyniósł przekonanie, że świat dzieli się na biednych i bogatych. Maria Gajecka poznała ten bardziej szary świat – wywodziła się bowiem z tych najbiedniejszych.

Matka dwóch córek – Marii i Urszuli – pediatry i stomatolog. Maria, absolwentka Śląskiej Akademii Medycznej w Zabrzu przejęła po matce chęć angażowania się w działalność społeczno–polityczną.

Urodziła się w rodzinie robotniczej. W czasie wojny pracowała w szwalni, a w 1945 roku zaczęła pracę w hucie „Zawiercie”. Huta stała się znaczącym miejscem w jej życiorysie. Dawała rodzinie możliwość zarobienia pieniędzy na podstawowe wydatki i wyżywienie, ale też stwarzała szansę zdobywania wiedzy i wspinania się po szczeblach kariery. Głęboko wierzyła, że spełni się kiedyś mit lepszego jutra dla świata pracy. To za jej sprawowania władzy w mieście powstały bloki i osiedla, a robotnicze rudery nie odstraszały przybyłych. Jej zasług dla miasta jest wiele. To ona przyczyniła się do uruchomienia komunikacji miejskiej w Zawierciu. Była też prezesem Towarzystwa Miłośników Ziemi Zawierciańskiej. Marzeniem Towarzystwa było wybudowanie domu kultury z piękną salą teatralno – kinową z zapleczem do prowadzenia działalności kulturalno – oświatowej. Pomimo wcześniejszego braku środków, przy zaangażowaniu wspólnych sił – w ramach czynów społecznych przy pomocy załóg z zakładów pracy i ich sprzętu, marzenie miało szansę realizacji. Reaktywowano społeczny komitet budowy Miejskiego Ośrodka Kultury działającego w ramach Towarzystwa. Już od początku jego istnienia Maria Gajecka aktywnie włączyła się w jego działalność. Powstanie Miejskiego Ośrodka Kultury napawało ją dumą i motywowało do kolejnych aktywności. Cieszyła się, że w końcu młodzi ludzie będą mogli rozwijać swoje pasje, a dorośli cieszyć z oferty kinowej w dobrych warunkach.

Jako prezydent miasta, a wcześniej naczelnik miasta, zawsze stwarzała dobrą atmosferę dla działalności Towarzystwa. Jako poseł i prezydent też nie pozostawała bierna. Aktywnie uczestniczyła w wielu imprezach kulturalno – oświatowych. Charyzma w działaniu, a także wrodzona łatwość nawiązywania kontaktów z ludźmi w różnym wieku, umiejętność dobrego kierowania zasobami ludzkimi, sprawiały że cieszyła się szacunkiem i uznaniem. Przechodząc na emeryturę w 1982 roku nie wyłączyła się z pracy. Nagromadzoną w sobie energię i zaangażowanie w rozmaite projekty przelała na rzecz pracy w TMZZ. Od 1983 roku została jego prezesem. To dzięki jej motywacji i mądremu zarządzaniu udało się przetrwać wiele trudnych chwil, wydać kilka pozycji książkowych dokumentujących miasto i mieszkających w nim ludzi. Nagła śmierć przerwała jej aktywne życie. Została pochowana na cmentarzu parafialnym w Zawierciu. Tekst przygotował Dział Metodyczny MiPBP w Zawierciu.